Định cư nước ngoài là quá trình di chuyển và thiết lập cuộc sống lâu dài tại một quốc gia khác, mở ra cánh cửa cho những cơ hội phát triển mới mẻ và đa dạng. Theo số liệu mới nhất từ Bộ Ngoại giao Việt Nam, đến cuối năm 2023, có khoảng 5,3 triệu người Việt Nam đang sinh sống và làm việc tại hơn 130 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Con số này đã tăng đáng kể so với 4,5 triệu người vào năm 2013, phản ánh xu hướng của người Việt muốn tìm kiếm cơ hội phát triển ở nước ngoài.
Bài viết này của UCA sẽ giới thiệu đến bạn các loại hình định cư phổ biến, bao gồm định cư theo diện lao động tay nghề cao, du học, đầu tư kinh doanh và đoàn tụ gia đình cũng như 5 quốc gia được đánh giá là dễ định cư nhất hiện nay. Thông qua bài viết, UCA sẽ cung cấp cho bạn đọc một bức tranh toàn cảnh về định cư nước ngoài, từ đó hỗ trợ quá trình ra quyết định quan trọng này. Hãy cùng UCA khám phá hành trình định cư nước ngoài, mở ra chân trời mới cho cuộc sống của bạn và gia đình.
Định cư nước ngoài là gì?
Định cư nước ngoài là quá trình một cá nhân di chuyển từ quốc gia gốc của mình đến một quốc gia khác với mục đích sinh sống, làm việc hoặc học tập lâu dài. Quá trình này thường bao gồm việc xin cấp thị thực (visa) dài hạn hoặc quyền cư trú vĩnh viễn (quyền thường trú nhân) tại quốc gia mục tiêu. Tại Điều 3, Khoản 3 của Luật Quốc tịch Việt Nam, người định cư ở nước ngoài được định nghĩa là “Người Việt Nam định cư ở nước ngoài là công dân Việt Nam và người gốc Việt Nam cư trú, sinh sống lâu dài ở nước ngoài”.
Có các loại hình định cư nước ngoài nào?
Khi nói đến định cư nước ngoài, có 4 loại hình phổ biến mà người Việt Nam thường lựa chọn. Mỗi loại hình đều có những đặc điểm riêng và phù hợp với các đối tượng khác nhau. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về từng loại hình định cư này.
Định cư nước ngoài dạng kỹ năng
Định cư nước ngoài dạng kỹ năng là hình thức di cư dựa trên khả năng và chuyên môn của người lao động. Đây là một trong những con đường phổ biến nhất để định cư tại nhiều quốc gia phát triển.
Đối tượng phù hợp với loại hình định cư này thường là những người có trình độ chuyên môn cao, kỹ năng đặc biệt hoặc kinh nghiệm trong các ngành nghề mà quốc gia đó đang cần. Ví dụ như kỹ sư phần mềm, bác sĩ, y tá, giáo viên tiếng Anh, đầu bếp chuyên nghiệp, v.v.
Đặc điểm nổi bật của loại hình định cư này là:
- Thường có quá trình xét duyệt nhanh hơn so với các loại hình khác
- Có cơ hội được sponsorship từ công ty tuyển dụng
- Thường đi kèm với việc làm ổn định và thu nhập cao
- Có thể dẫn đến quyền cư trú vĩnh viễn sau một thời gian nhất định
Một số quốc gia có chương trình định cư nổi bật thuộc diện này bao gồm:
- Canada với chương trình Express Entry
- Úc với chương trình Global Talent Visa
- Đức với Blue Card EU
- New Zealand với Skilled Migrant Category Resident Visa
- Singapore với Employment Pass
Định cư nước ngoài dạng du học
Định cư nước ngoài dạng du học là hình thức di cư bắt đầu từ việc theo học tại một cơ sở giáo dục ở nước ngoài, sau đó tìm kiếm cơ hội làm việc và ở lại lâu dài tại quốc gia đó.
Đối tượng phù hợp với loại hình định cư này thường là:
- Học sinh, sinh viên muốn tiếp tục học tập ở bậc cao hơn
- Người đi làm muốn nâng cao trình độ và tìm kiếm cơ hội nghề nghiệp mới
- Gia đình muốn con cái được học tập trong môi trường giáo dục tiên tiến
Những đặc điểm nổi bật của loại hình định cư này bao gồm:
- Cơ hội trải nghiệm văn hóa và hệ thống giáo dục quốc tế
- Khả năng nâng cao trình độ ngoại ngữ
- Cơ hội làm việc part-time trong quá trình học tập
- Nhiều quốc gia có chính sách ưu đãi cho sinh viên quốc tế sau khi tốt nghiệp
Một số quốc gia có chương trình định cư nổi bật thuộc diện du học:
- Mỹ với chương trình Optional Practical Training (OPT)
- Canada với Post-Graduation Work Permit Program (PGWPP)
- Úc với Temporary Graduate visa (subclass 485)
- Đức với Job Seeker Visa cho sinh viên tốt nghiệp
- Anh Quốc với Graduate Route visa
Định cư nước ngoài dạng doanh nhân
Định cư nước ngoài dạng doanh nhân là hình thức di cư dành cho những người có khả năng đầu tư hoặc khởi nghiệp tại quốc gia mục tiêu. Loại hình này thường đòi hỏi một khoản vốn đầu tư đáng kể hoặc khả năng tạo ra việc làm cho người dân địa phương.
Đối tượng phù hợp với loại hình định cư này bao gồm:
- Doanh nhân thành đạt muốn mở rộng kinh doanh ra thị trường quốc tế
- Nhà đầu tư có nguồn vốn lớn
- Những người có ý tưởng khởi nghiệp độc đáo và tiềm năng
Đặc điểm nổi bật của loại hình định cư doanh nhân:
- Thường có quá trình xét duyệt nhanh hơn so với các loại hình khác
- Có thể mang theo gia đình cùng định cư
- Cơ hội tiếp cận thị trường quốc tế và mạng lưới kinh doanh rộng lớn
- Nhiều quốc gia cung cấp ưu đãi thuế và hỗ trợ kinh doanh cho nhà đầu tư nước ngoài
Một số quốc gia có chương trình định cư nổi bật cho doanh nhân và nhà đầu tư:
- Mỹ với chương trình EB-5 Immigrant Investor Program
- Canada với Start-up Visa Program
- Úc với Business Innovation and Investment Program
- Singapore với EntrePass
- Bồ Đào Nha với Golden Visa Program
Định cư nước ngoài dạng bảo lãnh đoàn tụ gia đình
Định cư nước ngoài dạng bảo lãnh đoàn tụ gia đình là hình thức di cư dựa trên mối quan hệ gia đình với một công dân hoặc thường trú nhân của quốc gia mục tiêu. Đây là một trong những con đường phổ biến để gia đình đoàn tụ và xây dựng cuộc sống mới tại nước ngoài.
Đối tượng phù hợp với loại hình định cư này bao gồm:
- Vợ/chồng, con cái của công dân hoặc thường trú nhân nước ngoài
- Cha mẹ, anh chị em (trong một số trường hợp) của công dân hoặc thường trú nhân nước ngoài
- Người thân khác tùy theo quy định cụ thể của từng quốc gia
Những đặc điểm nổi bật của loại hình định cư này:
- Thường có quy trình xét duyệt đơn giản hơn so với các loại hình khác
- Người được bảo lãnh có thể được hưởng các quyền lợi tương tự như công dân bản địa
- Tạo điều kiện cho gia đình đoàn tụ và ổn định cuộc sống
- Có thể dẫn đến quyền cư trú vĩnh viễn hoặc nhập quốc tịch sau một thời gian nhất định
Một số quốc gia có chương trình định cư nổi bật thuộc diện bảo lãnh gia đình:
- Mỹ với Family-Based Immigrant Visas
- Canada với Family Sponsorship Program
- Úc với Family Stream Visas
- Đức với Family Reunion Visa
- Anh Quốc với Family Visa
Top 5 nước dễ định cư nước ngoài nhất 2024
Khi nói đến định cư nước ngoài, có một số quốc gia nổi bật với chính sách nhập cư thân thiện và cơ hội phát triển hấp dẫn. Dưới đây là 6 quốc gia được đánh giá là dễ định cư nhất cho người Việt Nam trong năm 2024:
Canada
Canada là một quốc gia đa văn hóa nằm ở Bắc Mỹ, nổi tiếng với chất lượng cuộc sống cao, hệ thống giáo dục tiên tiến và chính sách nhập cư cởi mở. Với diện tích lớn thứ hai thế giới nhưng dân số chỉ khoảng 38 triệu người, Canada luôn chào đón người nhập cư để phát triển đất nước.
Lý do Canada dễ định cư cho người Việt:
- Chương trình Express Entry linh hoạt và hiệu quả
- Nhiều chương trình định cư dành cho lao động tay nghề cao
- Chính sách hỗ trợ người nhập cư hòa nhập xã hội
- Cơ hội việc làm đa dạng trong nhiều lĩnh vực
- Chất lượng cuộc sống cao với hệ thống y tế và giáo dục miễn phí
Điểm nổi bật của Canada:
- Theo báo cáo của HSBC Expat Explorer Survey, Canada đứng thứ 4 trong danh sách các quốc gia tốt nhất cho người nhập cư năm 2023
- Tỷ lệ tội phạm thấp, với chỉ số an toàn 62.42/100 theo Numbeo
- Hệ thống giáo dục công lập miễn phí cho đến hết trung học phổ thông
- Đa dạng văn hóa với hơn 200 dân tộc sinh sống
Mỹ
Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, thường được gọi là Mỹ, là quốc gia có nền kinh tế lớn nhất thế giới và là điểm đến mơ ước của nhiều người muốn định cư. Với 50 tiểu bang đa dạng, Mỹ cung cấp vô số cơ hội cho người nhập cư trong mọi lĩnh vực.
Lý do Mỹ dễ định cư cho người Việt:
- Đa dạng chương trình visa, bao gồm H-1B cho lao động tay nghề cao
- Cơ hội việc làm rộng mở trong nhiều ngành nghề
- Hệ sinh thái khởi nghiệp phát triển mạnh mẽ
- Chất lượng giáo dục đại học hàng đầu thế giới
- Cộng đồng người Việt lớn mạnh, hỗ trợ người mới nhập cư
Điểm nổi bật của Mỹ:
- Theo báo cáo của Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM), Mỹ là quốc gia có số lượng người nhập cư lớn nhất thế giới, với hơn 50 triệu người vào năm 2023
- GDP bình quân đầu người cao, đạt 76.027 USD vào năm 2023 theo Ngân hàng Thế giới
- Trung tâm của đổi mới và công nghệ với Thung lũng Silicon
- Đa dạng địa lý và khí hậu, từ bãi biển nhiệt đới ở Florida đến núi tuyết ở Alaska
Đức
Đức là quốc gia có nền kinh tế lớn nhất Châu Âu và là trung tâm công nghiệp, công nghệ của lục địa này. Với chính sách nhập cư ngày càng cởi mở, Đức đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho nhiều người Việt muốn định cư tại Châu Âu.
Lý do Đức dễ định cư cho người Việt:
- Chương trình Blue Card EU tạo điều kiện thuận lợi cho lao động tay nghề cao
- Cơ hội học tập và làm việc trong lĩnh vực kỹ thuật, công nghệ
- Chi phí sinh hoạt hợp lý so với mức lương
- Hệ thống phúc lợi xã hội tốt
- Vị trí địa lý thuận lợi để khám phá Châu Âu
Điểm nổi bật của Đức:
- Theo Chỉ số Hộ chiếu Henley 2024, hộ chiếu Đức xếp hạng thứ 2 trên thế giới về quyền tự do đi lại
- Tỷ lệ thất nghiệp thấp, chỉ 5.7% vào cuối năm 2023 theo Cơ quan Thống kê Liên bang Đức
- Hệ thống giao thông công cộng phát triển, với mạng lưới đường sắt cao tốc ICE nối liền các thành phố lớn
- Chất lượng cuộc sống cao, với chỉ số 76.72/100 theo Numbeo
Úc
Úc là quốc gia rộng lớn với diện tích đứng thứ 6 thế giới, nổi tiếng với thiên nhiên đa dạng, khí hậu ấm áp và chất lượng cuộc sống tuyệt vời. Đất nước này có chính sách nhập cư thân thiện và đang tích cực thu hút người tài từ khắp nơi trên thế giới.
Lý do Úc dễ định cư cho người Việt:
- Nhiều chương trình visa đa dạng cho lao động tay nghề và sinh viên
- Cơ hội việc làm rộng mở, đặc biệt trong lĩnh vực y tế, công nghệ thông tin
- Chất lượng giáo dục thuộc top đầu thế giới
- Môi trường sống an toàn, thân thiện
- Cộng đồng người Việt lớn mạnh, đặc biệt tại Sydney và Melbourne
Điểm nổi bật của Úc:
- Theo báo cáo Better Life Index của OECD, Úc đứng thứ 2 trong danh sách các quốc gia có chất lượng cuộc sống tốt nhất thế giới năm 2023
- Thu nhập bình quân đầu người cao, đạt 64.360 USD vào năm 2023 theo Ngân hàng Thế giới
- Hệ thống y tế công cộng Medicare miễn phí cho công dân và thường trú nhân
- Thiên nhiên đa dạng với hơn 500 công viên quốc gia và 19 di sản thế giới được UNESCO công nhận
Bỉ
Bỉ là một quốc gia nhỏ nhưng có vị trí chiến lược ở trung tâm Châu Âu, là trụ sở của nhiều tổ chức quốc tế quan trọng như Liên minh Châu Âu và NATO. Với chính sách nhập cư ngày càng cởi mở, Bỉ đang trở thành một điểm đến hấp dẫn cho người Việt muốn định cư tại Châu Âu.
Lý do Bỉ dễ định cư cho người Việt:
- Chương trình Single Permit tạo điều kiện thuận lợi cho lao động nước ngoài
- Cơ hội việc làm trong các tổ chức quốc tế và công ty đa quốc gia
- Hệ thống giáo dục chất lượng cao với nhiều chương trình bằng tiếng Anh
- Vị trí địa lý thuận lợi để di chuyển trong khu vực Schengen
- Chính sách hội nhập xã hội tốt cho người nhập cư
Điểm nổi bật của Bỉ:
- Theo báo cáo của Eurostat, Bỉ có tỷ lệ việc làm cao, đạt 72.3% vào quý 3 năm 2023
- Chất lượng cuộc sống cao với chỉ số 72.43/100 theo Numbeo
- Hệ thống y tế công cộng hiệu quả, được xếp hạng thứ 4 tại Châu Âu theo Euro Health Consumer Index 2023
- Đa dạng văn hóa với ba ngôn ngữ chính: tiếng Hà Lan, tiếng Pháp và tiếng Đức
Có nên ra nước ngoài định cư không?
Nếu bạn có điều kiện và sự chuẩn bị tốt, định cư ở nước ngoài là một bước đi đúng đắn để cải thiện cuộc sống của bạn và gia đình. Việc ra nước ngoài định cư có thể mang lại nhiều cơ hội phát triển cá nhân và nghề nghiệp. Tuy nhiên, bạn cần cân nhắc kỹ lưỡng về các thách thức mà mình sẽ phải đối mặt.
Ưu điểm của việc ra nước ngoài định cư:
- Cơ hội phát triển nghề nghiệp: Nhiều quốc gia phát triển cung cấp cơ hội việc làm đa dạng với mức lương cạnh tranh và môi trường làm việc chuyên nghiệp. Ví dụ: Tại Mỹ, thu nhập trung bình của người lao động trong lĩnh vực công nghệ cao đạt 146.000 USD/năm vào năm 2023.
- Chất lượng cuộc sống cao hơn: Các quốc gia phát triển thường có hệ thống y tế, giáo dục và phúc lợi xã hội tốt hơn. Ví dụ: Canada cung cấp bảo hiểm y tế toàn diện miễn phí cho công dân và thường trú nhân thông qua hệ thống Medicare.
- Môi trường giáo dục tiên tiến: Cơ hội học tập và nghiên cứu tại các trường đại học hàng đầu thế giới. Ví dụ: Theo bảng xếp hạng QS World University Rankings 2024, 8 trong số 10 trường đại học hàng đầu thế giới nằm ở Mỹ và Anh.
- Trải nghiệm văn hóa mới: Cơ hội tiếp xúc với nền văn hóa đa dạng, mở rộng tầm nhìn và phát triển kỹ năng giao tiếp đa văn hóa. Ví dụ: Tại Úc, 29.8% dân số sinh ra ở nước ngoài, tạo nên một xã hội đa văn hóa phong phú.
- Tự do và quyền công dân: Nhiều quốc gia phát triển có hệ thống pháp luật tiến bộ, bảo vệ quyền con người và tự do cá nhân tốt hơn. Ví dụ: Theo Chỉ số Tự do Con người 2023 của Viện Cato, các nước như New Zealand, Thụy Sĩ và Đan Mạch đứng đầu về mức độ tự do cá nhân và kinh tế.
Thách thức khi định cư nước ngoài
- Văn hóa khác biệt: Việc làm quen với văn hóa, phong tục tập quán và ngôn ngữ mới có thể gây khó khăn cho nhiều người, đặc biệt là trong giai đoạn đầu khi mới đến.
- Tìm kiếm việc làm không dễ dàng: Mặc dù có nhiều cơ hội, nhưng thị trường lao động tại các quốc gia phát triển thường yêu cầu kinh nghiệm và kỹ năng cao khiến việc tìm kiếm công việc trở nên khó khăn hơn.
- Chi phí sinh hoạt cao: Một số quốc gia có chi phí sinh hoạt rất cao, ảnh hưởng đến tài chính cá nhân nếu không được chuẩn bị kỹ lưỡng.
Cần chuẩn bị gì để định cư nước ngoài?
Định cư nước ngoài đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng, từ giấy tờ pháp lý đến việc thích nghi với môi trường sống mới. Để hành trình định cư của bạn diễn ra suôn sẻ, cần chú ý đến những 6 điều sau đây:
- Giấy tờ, hồ sơ: Đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất. Cần chuẩn bị đầy đủ hộ chiếu, visa, bằng cấp, chứng chỉ công chứng và dịch thuật, giấy khai sinh, lý lịch tư pháp, và chứng minh tài chính. Mỗi loại giấy tờ đóng vai trò then chốt trong quá trình xét duyệt hồ sơ định cư.
- Nhà ở: Tìm hiểu kỹ về thị trường bất động sản tại nước sở tại. Nghiên cứu các khu vực sinh sống phù hợp, quy trình thuê hoặc mua nhà cho người nước ngoài. Chuẩn bị sẵn khoản tiền đặt cọc và chi phí ban đầu cho việc thuê nhà.
- Việc làm: Cập nhật CV theo chuẩn quốc tế, nghiên cứu thị trường lao động và xu hướng tuyển dụng tại nước sở tại. Xây dựng mạng lưới quan hệ chuyên nghiệp thông qua LinkedIn hoặc các nền tảng tương tự. Tìm hiểu kỹ về quy trình xin giấy phép lao động.
- Tìm hiểu văn hóa địa phương: Đọc sách, xem phim, nghe podcast về văn hóa và lịch sử nước sở tại. Tham gia các cộng đồng trực tuyến của người Việt tại nước đó để trao đổi kinh nghiệm. Tìm hiểu về phong tục, tập quán và quy tắc ứng xử trong xã hội mới.
- Trình độ ngôn ngữ: Đạt trình độ ngôn ngữ theo yêu cầu của chương trình định cư (ví dụ: IELTS, TOEFL cho tiếng Anh; TestDaF cho tiếng Đức). Tham gia các khóa học ngôn ngữ chuyên sâu và thực hành giao tiếp thường xuyên.
- Chuẩn bị tâm lý: Tìm hiểu về hiện tượng sốc văn hóa và cách đối phó. Xây dựng tinh thần độc lập và khả năng thích nghi. Chuẩn bị tâm lý cho những thử thách ban đầu khi đến nước mới.
Định cư nước ngoài là một quyết định quan trọng có thể mang lại nhiều cơ hội phát triển cũng như thách thức. Việc lựa chọn quốc gia phù hợp và chuẩn bị kỹ lưỡng là chìa khóa để thành công trong hành trình này. Nếu bạn đang cân nhắc việc định cư nước ngoài, hãy bắt đầu bằng việc đặt ra mục tiêu rõ ràng cho bản thân và gia đình. Tìm hiểu kỹ về các quốc gia mà bạn quan tâm, đánh giá khả năng của bản thân và tham khảo ý kiến từ những người đã có kinh nghiệm định cư. Sự hỗ trợ từ các chuyên gia tư vấn di trú như UCA Immigration có thể giúp bạn tiết kiệm thời gian và tránh những sai lầm không đáng có trong quá trình chuẩn bị hồ sơ và thực hiện các thủ tục pháp lý.
